در صورت اتمام اعتبار گواهینامه رانندگی، آیا بیمه شخص ثالث خسارت پرداخت میکند؟
بله، اتمام اعتبار گواهینامه رانندگی از نظر شرکتهای بیمه به معنی نداشتن گواهینامه نیست و خسارت پرداخت میگردد.
آیا به راننده مست یا فردی که مواد مخدر و یا روانگردان استفاده کرده باشد خسارت پرداخت میشود؟
بله طبق ماده ۱۵ قانون بیمه شخص ثالث در موارد زیر بیمهگر مکلف است بدون هیچ شرط و اخذ تضمین، خسارت زیاندیده را پرداخت کند و پس از آن میتواند به قائممقامی زیاندیده از طریق مراجع قانونی برای بازیافت تمام یا بخشی از وجوه پرداختشده به شخصی که موجب خسارت شده است مراجعه کند:
الف ـ اثبات عمد مسبب در ایجاد حادثه نزد مراجع قضائی
ب ـ رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان مؤثر در وقوع حادثه که به تأیید نیروی انتظامی یا پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد.
پ ـ در صورتی که راننده مسبب، فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد.
ت ـ در صورتی که راننده مسبب، وسیله نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن، آگاه باشد.
تبصره ۱ ـ در صورت وجود اختلاف میان بیمهگر و مسبب حادثه، اثبات موارد فوق در مراجع قضائی صالح صورت خواهد گرفت.
تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث هر سال چند درصد است؟
طبق آییننامه جدید، تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث برای هر سال پنج درصد است که پس از چهارده سال به حداکثر مقدار خود یعنی هفتاد درصد میرسد و متوقف میشود. ضمناً پس از هربار خسارت، فقط بخشی از تخفیفها از بین میرود؛ این در حالی است که در گذشته با یک تصادف تمام تخفیفهای بیمه شخص ثالث از بین میرفت و همین امر موجب میشد بیمهگذاران در خسارتهای کوچک تمایلی به استفاده از بیمه شخص ثالث نداشته باشند و ناگزیر خسارت ناشی از تصادف را شخصاً پرداخت کنند تا تمام تخفیفهایی که طی چندین سال جمعآوری کرده بودند از بین نرود اما در آییننامه جدید این مشکل برطرف شده است.
آیا هنگام فروش خودرو حفظ و انتقال تخفیف های عدم خسارت بیمه شخص ثالث به خودرو دیگر امکان پذیر است؟
بله؛ به استناد تبصره ماده ۶ قانون بیمه شخص ثالث، فروشنده خودرو میتواند تخفیفهای عدم خسارت بیمهنامه خود را به وسیله نقلیه دیگری از همان نوع که متعلق به خودش و یا متعلق به همسر، والدین و یا فرزندانش باشد، انتقال دهد.
آیا بیمه شخص ثالث، فرانشیز (جبران بخشی از خسارت توسط مقصرحادثه) دارد؟
بله می توان گفت به نوعی بیمه شخص ثالث فرانشیز دارد . بدین معنی که به استناد ماده ۱۴ قانون بیمه شخص ثالث، اگر علت اصلی حادثه یکی از تخلفات رانندگی حادثهساز باشد مقصر حادثه باید در مرتبه اول ۲/۵ درصد، مرتبه دوم ۵ درصد و مرتبه سوم ۱۰ درصد از خسارت جانی و مالی حادثه را بر عهده گیرد.
ماده ۱۴ ـ در حوادث رانندگی منجر به جرح یا فوت که به استناد گزارش کارشناس تصادفات راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه، علت اصلی وقوع تصادف یکی از تخلفات رانندگی حادثهساز باشد، بیمهگر مکلف است خسارت زیاندیده را بدون هیچ شرط و اخذ تضمین پرداخت کند و پس از آن میتواند به شرح زیر برای بازیافت به مسبب حادثه مراجعه کند:
الف ـ در اولین حادثه ناشی از تخلف حادثهساز راننده مسبب در طول مدت بیمهنامه: معادل دو و نیم درصد از خسارتهای بدنی و مالی پرداختشده
ب ـ در دومین حادثه ناشی از تخلف حادثهساز راننده مسبب در طول مدت بیمهنامه: معادل پنج درصد (۵%) از خسارتهای بدنی و مالی پرداختشده
پ ـ در سومین حادثه ناشی از تخلف حادثهساز و حوادث بعد از آن در طول مدت بیمهنامه: معادل ده درصد (۱۰%) از خسارتهای بدنی و مالی پرداختشده
تبصره ـ مصادیق و عناوین تخلفات رانندگی حادثهساز به موجب ماده (۷) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹/۱۲/۰۸ تعیین میشود.
جریمه تأخیر در تمدید بیمه شخص ثالث چیست و چگونه محاسبه میشود؟
طبق قانون، داشتن بیمه شخص ثالث اجباری است؛ لذا برای افرادی که قانونشکنی کرده و بدون داشتن بیمهنامه برای خود و افراد جامعه خطرآفرینی میکنند جریمه در نظر گرفته شده است. میزان این جریمه حداکثر به اندازه حق بیمه یک سال میباشد، بدیهی است در صورتی که تعداد روزهای تأخیر، کمتر از یک سال باشد میزان جریمه نیز به همان نسبت محاسبه میشود. به عنوان مثال میزان جریمه برای شش ماه تأخیر معادل یکدوم حق بیمه سالانه و میزان جریمه برای یک ماه تأخیر معادل یک دوازدهم حق بیمه سالانه خواهد بود. جریمه خودرویی که شش سال بیمه نبوده است معادل حق بیمه یک سال خواهد بود.
جریمههای دریافتی بابت تأخیر در تمدید بیمه شخص ثالث کجا هزینه میشود؟
جرائم دریافتی از بیمهگذاران توسط شرکتهای بیمه بهطور کامل به حساب صندوق تأمین خسارتهای بدنی واریز میگردد.
صندوق تأمین خسارتهای بدنی چیست؟
ماده ۲۱ قانون بیمه شخص ثالث: بهمنظور حمایت از زیاندیدگان حوادث ناشی از وسایل نقلیه، خسارتهای بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضای بیمهنامه، بطلان قرارداد بیمه، شناخته نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه، کسری پوشش بیمهنامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه یا تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه یا صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمهگر موضوع ماده (۲۲) قانون بیمه شخص ثالث قابل پرداخت نباشد، یا بهطورکلی خسارتهای بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمهگر مطابق مقررات این قانون است بهاستثنای موارد مصرح در ماده (۱۷)، توسط صندوق مستقلی به نام «صندوق تأمین خسارتهای بدنی» جبران میشود.
آیا اگر کسی دو یا سه مورد تصادف داشته باشد مشمول جریمه میشود؟
بله؛ بر اساس مصوبه شماره ۹۶۲۳۲ مورخ ۱۳۹۶/۰۸/۰۶ هیئت وزیران و به استناد ماده ۱۸ قانون بیمه شخص ثالث در صورت وقوع حوادث مالی یا جانی در طول مدت بیمه بر اساس جدول زیر از تخفیفهای بیمهنامه شخص ثالث کسر میگردد. در صورتی که خودرو فاقد تخفیف باشد و یا میزان تخفیف از میزانی که باید کسر گردد کمتر باشد، به همان اندازه به حق بیمه پایه اضافه میگردد. به عنوان مثال فرض کنید یک پراید ده درصد تخفیف دارد و بر اثر یک حادثه منجر به خسارت مالی یکبار از بیمهنامه خود به عنوان مقصر حادثه استفاده کرده است. در چنین شرایطی در زمان تمدید بیمهنامه میبایست بیست درصد از تخفیفها کسر گردد اما از آنجایی که پراید مذکور تنها مشمول ده درصد تخفیف بوده است، لذا ضمن از بین رفتن ده درصد تخفیف، ده درصد دیگر به حق بیمه پایه و معمولی اضافه میشود و از بیمهگذار دریافت خواهد شد. لازم به ذکر است اگر در یک حادثه هم خسارت مالی و هم خسارت جانی اتفاق افتاده باشد، مبنای محاسبه خسارت جانی است و دو خسارت با هم جمع نمیشوند.
در تصادف یک کامیون با اتوبوس، تمامی ۴۰ نفر سرنشین اتوبوس فوت کردهاند. با فرض مقصر بودن کامیون، بیمه شخص ثالث به چند نفر خسارت پرداخت خواهد کرد؟
دیه فوت تمام سرنشینان اتوبوس بهطور کامل پرداخت میگردد. پوشش حوادث سرنشینان خودرو محدود به ظرفیت مندرج در کارت وسیله نقلیه است لیکن در رابطه با افراد خارج از وسیله نقلیه هیچ محدودیتی وجود ندارد.
استثنائات بیمه شخص ثالث کدامند؟
ماده ۱۷ قانون بیمه شخص ثالث: موارد زیر از شمول بیمه موضوع این قانون خارج است:
الف ـ خسارت وارده بهوسیله نقلیه مسبب حادثه و محمولات آن
ب ـ خسارت مستقیم و یا غیرمستقیم ناشی از تشعشعات اتمی و رادیواکتیو
پ ـ جریمه یا جزای نقدی
ت ـ اثبات قصد زیاندیده در ایراد صدمه به خود مانند خودکشی، اسقاط جنین و نظایر آن و نیز اثبات هر نوع خدعه و تبانی نزد مراجع قضائی تبصره ـ در صورتی که در موارد بندهای (الف) و (ب) اختلافی وجود داشته باشد، معترض میتواند به مرجع قضائی صالح رجوع کند.
ماده ۱۵ قانون بیمه شخص ثالث: در موارد زیر بیمهگر مکلف است بدون هیچ شرط و اخذ تضمین، خسارت زیاندیده را پرداخت کند و پس از آن میتواند به قائممقامی زیاندیده از طریق مراجع قانونی برای بازیافت تمام یا بخشی از وجوه پرداختشده به شخصی که موجب خسارت شده است مراجعه کند:
الف ـ اثبات عمد مسبب در ایجاد حادثه نزد مراجع قضائی
ب ـ رانندگی در حالت مستی یا استعمال مواد مخدر یا روانگردان مؤثر در وقوع حادثه که به تأیید نیروی انتظامی یا پزشکی قانونی یا دادگاه رسیده باشد.
پ ـ در صورتی که راننده مسبب، فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه او متناسب با نوع وسیله نقلیه نباشد. ت ـ در صورتی که راننده مسبب، وسیله نقلیه را سرقت کرده یا از مسروقه بودن آن، آگاه باشد.
تخلفات حادثهساز چیست؟
ماده ۱۴ قانون بیمه شخص ثالث: در حوادث رانندگی منجر به جرح یا فوت که به استناد گزارش کارشناس تصادفات راهنمایی و رانندگی یا پلیسراه، علت اصلی وقوع تصادف یکی از تخلفات رانندگی حادثهساز باشد، بیمهگر مکلف است خسارت زیاندیده را بدون هیچ شرط و اخذ تضمین پرداخت کند و پس از آن میتواند به شرح زیر برای بازیافت به مسبب حادثه مراجعه کند:
الف ـ در اولین حادثه ناشی از تخلف حادثهساز راننده مسبب در طول مدت بیمهنامه: معادل دو و نیم درصد (۲/۵%) از خسارتهای بدنی و مالی پرداختشده
ب ـ در دومین حادثه ناشی از تخلف حادثهساز راننده مسبب در طول مدت بیمهنامه: معادل پنج درصد (۵%) از خسارتهای بدنی و مالی پرداختشده
پ ـ در سومین حادثه ناشی از تخلف حادثهساز و حوادث بعد از آن در طول مدت بیمهنامه: معادل ده درصد (۱۰%) از خسارتهای بدنی و مالی پرداختشده
تبصره ـ مصادیق و عناوین تخلفات رانندگی حادثهساز به موجب ماده (۷) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹/۱۲/۰۸ تعیین میشود.
۱-هرگونه حرکات نمایشی مانند دور زدن درجا، حرکت بر روی یک چرخ و یا هرگونه حرکات آکروباتی در سطح راهها و جادهها
۲-دور زدن در محل ممنوع
۳-عبور وسیله نقلیه از پیادهرو
۴-نقص سیستم روشنایی وسیله نقلیه در هنگام شب
۵-عبور از محل ممنوع (ورود ممنوع)
۶-سبقت غیرمجاز
۷-تجاوز از سرعت مجاز
۸-عبور از چراغ قرمز راهنمایی
۹-عدم رعایت حق تقدم عبور
۱۰-حرکت بهطور مارپیچ در راهها
۱۱-تجاوز یا انحراف به سمت چپ معابر
۱۲-عدم رعایت فاصله مناسب با وسیله نقلیه و یا عدم توجه به جلو
۱۳-گردش به چپ یا به راست در محل ممنوع
۱۴-روشن نکردن چراغ هنگام شب و در مواقع لزوم
۱۵-رانندگی با وسیله نقلیه دارای عیب و نقص فنی مؤثر (چراغ، لاستیک، فرمان، برف پاککن، زنجیر چرخ)
۱۶-عدم رعایت شرایط مندرج در گواهینامه از قبیل استفاده از سمعک، عینک یا تجهیزات خاص
۱۷-مصرف مواد روانگردان یا مشروبات الکلی
دامنه جغرافیایی تحت پوشش بیمه شخص ثالث کجاست؟
دامنه جغرافیایی تحت پوشش بیمه شخص ثالث کلیه مناطق داخل مرزهای ایران است و خودروهایی که قصد خروج از ایران را دارند میبایست نسبت به خرید کارت سبز یا بیمه شخص ثالث بینالمللی اقدام نمایند.
ماده ۲۰ ـ پوششهای بیمه موضوع این قانون محدود به قلمرو جمهوری اسلامی ایران است مگر آنکه در بیمهنامه به نحو دیگری توافق شده باشد.
برای مسافرت به خارج از کشور با خودرو شخصی، باید چه بیمه ای تهیه کرد؟
افرادی که قصد دارند با خودرو شخصی به مسافرت خارجی بروند باید بیمهنامه شخص ثالث بینالمللی یا بیمه کارت سبز تهیه کنند و همچنین در در بیمه بدنه پوشش خارج از کشور را به مجموعه پوشش های بیمه بدنه ماشین خود اضافه نمایند .
بیمه کارت سبز چیست؟
از آنجایی که دامنه تحت پوشش بیمه شخص ثالث داخل مرزهای هر کشور میباشد برای افرادی که قصد دارند با خودرو شخصی به کشورهای دیگر سفر کنند یک بیمهنامه شخص ثالث بینالمللی یا کارت سبز صادر میشود.
درواقع کارت سبز یک بیمهنامه بینالمللی در زمینه بیمه شخص ثالث است که برای رانندگانی که بهطور موقت قصد عبور و تردد در کشورهای عضو سیستم بیمه کارت سبز را دارند صادر میشود. در حال حاضر تعداد کشورهای عضو سیستم بیمه کارت سبز ۴۵ کشور میباشد از جمله روسیه، آذربایجان، ترکیه، اکراین، عراق، تونس، مراکش، بلغارستان و بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر که در صورت وقوع حادثه یا تصادف در این کشورها، خسارتهای مالی یا جانی را پرداخت میکند.
خودروی متعارف یا غیر متعارف چیست ؟
به استناد تبصره سه و چهار ماده ۸ قانون بیمه شخص ثالث، خسارت مالی ناشی از حوادث رانندگی صرفاً تا میزان خسارت متناظر وارده به گرانترین خودروی متعارف از طریق بیمهنامه شخص ثالث و یا مقصر حادثه قابل جبران خواهد بود. منظور از خودروی متعارف خودرویی است که قیمت آن کمتر از پنجاه درصد (۵۰%) سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هر سال مشخص میشود، باشد. به عنوان مثال اگر یک پراید در تصادف با یک پورشه باعث سقوط پورشه به دره و از بین رفتن کامل آن شود، حتی اگر ارزش پورشه ده میلیارد تومان باشد، مالک پورشه فقط تا سقف ۲۲۰ میلیون تومان یعنی نصف دیه ۴۴۰ میلیون تومانی یک مرد مسلمان در ماه حرام در سال ۹۹، حق مطالبه خسارت در دادگاه را دارد و الباقی آن را نمیتواند از راننده پراید مطالبه کند.
سؤالی که در اینجا مطرح میشود این است که راننده پورشه الباقی خسارت خود را از کجا بگیرد؟
تنها راه چاره این است که هر کسی خودرو گرانقیمت سوار میشود بیمه بدنه تهیه کند و الباقی خسارت را از بیمه بدنه دریافت کند. اگرچه این موضوع خلاف قاعده لاضرر در فقه اسلام است لیکن قانونگذار برای حمایت از اقشار ضعیفتر جامعه و کاهش آسیبهای ناشی از فاصله شدید طبقاتی، اقدام به وضع این قانون کرده است.
آیا در صورت تغییر شرکت بیمه تخفیف های بیمه شخص ثالث از بین میرود؟
خیر؛ انتخاب شرکت بیمه معتبر و خوشنام حق مسلم هر بیمهگذاری است، بنابراین در زمان تمدید بیمه شخص ثالث میتوان با حفظ کلیه تخفیفها شرکت بیمه را تغییر داد.
خودروهایی که ظرفیت مسافرگیری آنها بیش از شش نفر باشد مانند ون، استیشن، مینیبوس و اتوبوس بر اساس ظرفیت مسافر دسته بندی میشوند.
خودروهای بارکش نیز بر اساس ظرفیت بار به شرح زیر طبقه بندی شدهاند:
کمتر از یک تن
یک تا سه تن
سه تا پنج تن
پنج تا ده تن
ده تا بیست تن
بالای بیست تن
همچنین نوع کاربری و سن خودرو نیز در محاسبات حق بیمه تأثیرگذار میباشد.
شماره نظریه : ۱۷۷۵/۹۶/۷
تاریخ نظریه : ۱۳۹۶/۰۸/۰۲
شماره پرونده : ۹۸۵-۱۰/۱۶-۹۵
افت قیمت عرفاً زیان تلقی می شود، بنابراین مطالبه آن از بیمه گر تا سقف تعهدات مالی مندرج در بیمه نامه بلامانع است.شماره نظریه : ۷/۹۸/۳۹۲
تاریخ نظریه : ۱۳۹۸/۰۵/۰۶
شماره پرونده : ۹۸-۱۶/۱۰-۳۹۲
اولاً، به موجب بند «ب» ماده یک قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث رانندگی ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵، خسارت مالی زیانهایی است که به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع این قانون به اموال شخص ثالث وارد شود. لذا خسارت مربوط به کسر قیمت خودرو نیز نوعی خسارت مالی محسوب میشود؛ بویژه آنکه، ماده ۲ قانون رسیدگی فوری به خسارات ناشی از تصادفات رانندگی مصوب ۱۳۴۵ نیز کاردانهای فنی راهنمایی ورانندگی و پلیس راه را به تعیین میزان خسارات وارده به وسیله نقلیه، اعم از هزینه تعمیر و کسر قیمتی که در نتیجه تصادف حاصل میشود، مکلف نموده است. همچنین ماده ۲ قانون بیمه اجباری … مصوب ۱۳۹۵ کلیه دارندگان وسایل نقلیه موضوع این قانون را مکلف نموده است که وسایل نقلیه خود را در قبال خسارات بدنی و مالی که در اثر حوادث وسایل نقلیه به اشخاص ثالث وارد میشود حداقل به مقدار مندرج در ماده ۸ این قانون نزد شرکت بیمهای بیمه کنند. لذا چنانچه خودروی شخص زیاندیده علاوه بر خسارات وارده به بدنه آن، بر اساس تأیید کارشناس متحمل افت قیمت عرفی ناشی از تصادف باشد، در این صورت از باب تسبیب، کاهش قیمت حاصله قابل مطالبه و فاقد اشکال است.ثانیاً، اطلاق عبارت «خسارت مالی» مذکور در تبصره ۳ ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵ با لحاظ بند «ب» ماده یک این قانون، شامل «افت قیمت خودرو» نیزمیگردد و لذا محدودیت پرداخت خسارت مقرر در این تبصره شامل «افت قیمت خودرو» نیز میشود.شماره نظریه : ۷/۹۹/۵۹۵
تاریخ نظریه : ۱۳۹۹/۰۵/۱۳
شماره پرونده : ۹۹-۱۶/۱۰-۵۹۵ح
سوال :
خودرو پراید با رانندگی شخص «الف» و دارای بیمه نامه شخص ثالث با تعهدات مالی حداکثر یکصد میلیون ریال با خودرو سانتافه با رانندگی شخص «ب» برخورد نموده که موجب خسارت از ناحیه گلگیر خودروی سانتافه میشود و کارشناس میزان خسارت را ۱۴۰/۰۰۰/۰۰۰ریال تعیین مینماید و شرکت بیمه خودروی مقصر حادثه با در نظر گرفتن تبصره ۳ و ۴ ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث مصوب ۱۳۹۵ ودستورالعمل آن اقدام به پرداخت ۷۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال خسارت با در نظر گرفتن میزان خسارت متناظر به گرانترین خودروی متعارف به زیاندیده می نماید و از پرداخت الباقی خسارت خودداری مینماید زیان دیده نیز نسبت به الباقی خسارت دادخواست مطالبه خسارت به شورای حل اختلاف به طرفیت شرکت بیمه خودرو و مقصر حادثه مینماید .
۱-آیا با در نظر گرفتن تبصره ۳ ماده ۸ قانون فوقالذکر میتوان شرکت بیمه را به الباقی خسارت تا حداکثر تعهدات بیمه محکوم نمود؟
۲-آیا با در نظر گرفتن تبصره ۳ ماده قانون فوقالذکر میتوان مقصر حادثه را به الباقی خسارت محکوم نمود؟
۳- یا اینکه با در نظر گرفتن عبارت «صرفا تا …. قابل جبران خواهد بود» در تبصره ۳ ماده ۸ شرکت بیمه و مقصر حادثه هیچکدام مسئولیتی بیش از خسارت متناظر وارده به گرانترین خودروی متعارف ندارند؟
۴-آیا افت قیمت خودرو نیز به مانند خسارت وارده به خودرو مشمول تبصره ۳ ماده ۸ قانون فوقالذکر خواهد بود یا خیر؟
پاسخ :
۱، ۲ و۳- اولاً، به موجب تبصره ۳ ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵ «خسارت مالی ناشی از حوادث رانندگی صرفاً تا میزان خسارت متناظر وارده به گرانترین خودروی متعارف از طریق بیمهنامه شخص ثالث و یا مقصر حادثه قابل جبران خواهد بود» و وفق تبصره ۴ ماده ۸ یادشده «منظور از خودروی متعارف خودرویی است که قیمت آن کمتر از پنجاه درصد (۵۰%) سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هر سال مشخص میشود، باشد». بنابراین، صرفنظر از آنکه ممکن است اطلاق حکم مقنن مبنی بر پرداخت «خسارت متناظر وارده به گرانترین خودروی متعارف» بهویژه درباره مسؤولیت مقصر حادثه قابل انتقاد باشد، اما حکم قانونی است که احتمالاً با هدف جلوگیری از تحمیل مسؤولیت پرداخت خسارت بیش از حد انتظار (متعارف)، بهویژه بر صاحبان خودروهای ارزانقیمت وضع شده است و مادام که به اعتبار و قوت خود باقی است، لازمالاجرا است و این حکم عمومات قانون مربوط به مسؤولیت مدنی را با تخصیص مواجه کرده است. ثانیاً، با توجه به پاسخ فوق و صراحت بند ۳ ماده ۸ قانون یاد شده مبنی بر پرداخت خسارت مالی صرفاً تا میزان خسارت متناظر بر گرانترین خودروی متعارف از طریق بیمهنامه شخص ثالث و یا مقصر حادثه، در فرض سؤال که خودروی مسبب حادثه دارای بیمهنامه با سقف تعهدات مالی یکصد میلیون ریال بوده؛ اما کارشناس میزان خسارت را یکصد و چهل میلیون ریال برآورد و اعلام کرده و شرکت بیمه نیز با لحاظ تبصرههای ۳ و ۴ ماده ۸ قانون فوقالذکر، مبلغ هفتاد میلیون ریال را بایت خسارت زیاندیده پرداخت کرده است؛ دعوای بعدی زیاندیده در مرجع قضایی ذیربط (در فرض استعلام شورای حل اختلاف) به طرفیت شرکت بیمه جهت مطالبه مابقی خسارت تا حداکثر سقف تعهدات این شرکت محکوم به رد است. ثالثاً، با توجه به پاسخ بند ثانیاً فوق، پاسخ به این پرسش نیز مشخص است و دعوای زیاندیده به طرفیت راننده مسبب حادثه مبنی بر مطالبه مابقی خسارت وارده به خودرو، قابل پذیرش نیست.
۴- اولاً، به موجب بند «ب» ماده یک قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث رانندگی ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵، خسارت مالی زیانهایی است که به سبب حوادث مشمول بیمه موضوع این قانون به اموال شخص ثالث وارد شود. لذا خسارت مربوط به کسر قیمت خودرو نیز نوعی خسارت مالی محسوب میشود؛ بویژه آنکه، ماده ۲ قانون رسیدگی فوری به خسارات ناشی از تصادفات رانندگی مصوب ۱۳۴۵ نیز کاردانهای فنی راهنمایی و رانندگی و پلیس راه را به تعیین میزان خسارات وارده به وسیله نقلیه، اعم از هزینه تعمیر و کسر قیمتی که در نتیجه تصادف حاصل میشود، مکلف نموده است. همچنین ماده ۲ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث رانندگی ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵ کلیه دارندگان وسایل نقلیه موضوع این قانون را مکلف کرده است وسایل نقلیه خود را در قبال خسارات بدنی و مالی که در اثر حوادث وسایل نقلیه به اشخاص ثالث وارد میشود، حداقل به میزان مندرج در ماده ۸ این قانون نزد شرکت بیمهای بیمه کنند. لذا چنانچه خودروی شخص زیاندیده علاوه بر خسارات وارده به بدنه آن، بر اساس تأیید کارشناس متحمل افت قیمت عرفی ناشی از تصادف باشد، در این صورت از باب تسبیب، کاهش قیمت حاصله قابل مطالبه و فاقد اشکال است. ثانیاً، اطلاق عبارت «خسارت مالی» مذکور در تبصره ۳ ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵ با لحاظ بند «ب» ماده یک این قانون، شامل «افت قیمت خودرو» نیز میشود و لذا محدودیت پرداخت خسارت مقرر در این تبصره شامل «افت قیمت خودرو» نیز میشود.
بطلان شرط سبب بطلان بیمهنامه نمیشود. همچنین اخذ هرگونه رضایتنامه از زیاندیده توسط بیمهگر و صندوق مبنی بر رضایت به پرداخت خسارت کمتر از مزایای مندرج در این قانون ممنوع است و چنین رضایتنامهای بلااثر است.
میزان ظرفیت مجاز وسایل نقلیه با توجه به نوع و کاربری آنها به موجب آییننامهای تعیین میگردد که توسط وزارت کشور با همکاری وزارتخانههای صنعت، معدن و تجارت و راه و شهرسازی و بیمه مرکزی تهیه میشود و به تصویب هیئت وزیران میرسد. در هر شرایطی تعداد جنین و اطفال زیر دو سال داخل وسیله نقلیه به ظرفیت مجاز خودرو اضافه میشود.
نطفهای که در رحم مستقر شده است؛ دو درصد دیه کامل
علقه که در آن جنین بهصورت خون بسته در میآید؛ چهار درصد دیه کامل
مضغه که در آن جنین بهصورت توده گوشتی در میآید؛ شش درصد دیه کامل
عظام که در آن جنین بهصورت استخوان درآمده لکن هنوز گوشت روییده نشده است؛ هشت درصد دیه کامل
جنینی که گوشت و استخوانبندی آن تمام شده ولی روح در آن دمیده نشده است؛ ده درصد دیه کامل
دیه جنینی که روح در آن دمیده شده است، اگر پسر باشد، دیه کامل و اگر دختر باشد نصف آن و اگر مشتبه باشد، ۷۵ درصد دیه کامل.
تبصره ۱ ـ دادگاه مکلف است نسبت به صدور حکم انتقال اموال و داراییهای بیمهگر مذکور تا میزان مبالغ پرداختی و خسارات وارده به صندوق اقدام کند.
تبصره ۲ ـ در صورت تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه، پرداخت خسارات مالی که بر عهده شرکت بیمه مذکور است مشمول ماده (۴۴) قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمهگری مصوب ۱۳۵۰/۰۳/۳۰ خواهد بود.
الف ـ هشت درصد (۸%) از حق بیمه اجباری موضوع این قانون بر مبنای نرخ نامه مذکور در تبصره (۳) ماده (۱۸) قانون بیمه شخص ثالث
ب ـ مبلغی معادل حداکثر یک سال حق بیمه اجباری که از دارندگان وسیله نقلیهای که از انجام بیمه موضوع قانون بیمه شخص ثالث خودداری کنند وصول میشود. میزان مبلغ مذکور، نحوه وصول، تخفیف، تقسیط وبخشودگی آن به پیشنهاد بیمه مرکزی به تصویب مجمع عمومی صندوق میرسد.
پ ـ مبالغ بازیافتی از مسببان حوادث، دارندگان وسایل نقلیه، بیمهگران و سایر اشخاصی که صندوق پس از جبران خسارت زیاندیدگان مطابق مقررات قانون بیمه شخص ثالث حسب مورد دریافت میکند.
ت ـ درآمد حاصل از سرمایهگذاری وجوه صندوق با رعایت ماده (۲۷) قانون بیمه شخص ثالث
ث ـ بیست درصد (۲۰%) از جریمههای وصولی راهنمایی و رانندگی در کل کشور
ج ـ بیست درصد (۲۰%) از کل هزینههای دادرسی و جزای نقدی وصولی توسط قوه قضائیه و تعزیرات حکومتی
چ ـ جریمههای موضوع بند (پ) ماده (۴)، ماده (۴۴) و بند (ت) ماده (۵۷) قانون بیمه شخص ثالث
ح ـ کمکهای اعطائی از سوی اشخاص حقیقی یا حقوقی
ماده ۶۰ ـ فروش هر نوع بیمهنامه یا مبادرت به عملیات بیمهگری یا نمایندگی بیمه بدون مجوز قانونی، در حکم کلاهبرداری است و مرتکب علاوه بر مجازات کلاهبرداری، ضامن جبران خسارت وارده حسب مورد به زیاندیده یا صندوق به نرخ روز جبران میباشد.
ماده ۲ قانون بیمه شخص ثالث :
کلیه دارندگان وسایل نقلیه موضوع این قانون اعم از اینکه اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسایل نقلیه خود را در قبال خسارت بدنی و مالی که در اثر حوادث وسایل نقلیه مذکوربه اشخاص ثالث وارد می شود حداقل به مقدار مندرج در ماده ۸ این قانون نزد شرکت بیمه ای که مجوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی داشته باشد بیمه کنند .
تبصره یک :
دارنده از نظر این قانون اعم از مالک و یا متصرف وسیله نقلیه است و هر کدام که بیمه نامه موضوع این ماده را تحصیل کند تکلیف از دیگری ساقط میشود
تبصره دو :
مسئولیت دارنده وسیله نقلیه در تحصیل بیمه نامه موضوع این قانون مانع از مسئولیت شخصی که حادثه منسوب به فعل یا ترک فعل او است نمی باشد در هر حال خسارت وارد شده ازمحل بیمه نامه وسیله نقلیه مسبب حادثه پرداخت میگردد .
بیمه مرکزی در تاریخ پنجم اسفند ۱۳۹۹ با هدف رفع نگرانی از جامعه بیمه گذاران در سایت خود و در یک اطلاعیه اعلام کرد که عدم انطباق مشخصات راننده وبیمه گذار مانع دریافت خسارت بیمه شخص ثالث نمی شود .